Ses Kaydı Almanın Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi

Av. Engin EKİCİ

1. Giriş

Gelişen teknolojiyle birlikte bireylerin kolaylıkla ses ve görüntü kaydı alabilmesi, bu verilerin hukuka uygun kullanımı ve sınırlarını tartışmalı hale getirmiştir. Türk Ceza Hukuku'nda ses kaydı almak, özel hayatın gizliliği, haberleşmenin gizliliği, kişisel verilerin korunması gibi temel haklarla doğrudan ilişkilidir. Bu bağlamda ses kaydı almak bazı durumlarda suç teşkil ederken, bazı durumlarda hukuka uygunluk sebebiyle suç sayılmayabilir.

2. İlgili Yasal Düzenlemeler

a. TCK m.132 – Haberleşmenin Gizliliğini İhlal

- Kişiler arasındaki haberleşmenin kayda alınması suçtur.
- Ceza: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası.

b. TCK m.133 – Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması

- Özel hayata ilişkin seslerin kayda alınması suç teşkil eder.
- Ceza: 2 yıldan 5 yıla kadar hapis.

c. TCK m.134 – Özel Hayatın Gizliliğini İhlal

- Rıza olmadan ses kaydı almak özel hayatın gizliliğini ihlal eder.
- Ceza: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis.

d. KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu)

- Ses kaydı kişisel veridir. İlgili kişinin açık rızası olmaksızın işlenemez.

3. Hukuka Uygunluk Halleri

Bazı istisnai durumlarda ses kaydı almak hukuka aykırı sayılmaz:

a. Delil Amaçlı Ses Kaydı (Meşru Savunma ve Hakkın Kullanılması)

- Bir kişi kendisine karşı işlenmekte olan suçun (tehdit, şantaj, hakaret vb.) ispatı için kayıt alıyorsa bu hukuka uygunluk sebebi olabilir.
- Yargıtay içtihatlarına göre; kayıt alan kişi muhatap, doğrudan zarar gören ve başka şekilde delil elde etme imkânı olmayan kişiyse, bu kayıt delil olabilir ve suç teşkil etmez.

b. Kamu Görevlisinin Yetkisi Dahilinde Kayıt Alması

- Hakim kararı, mahkeme kararı veya soruşturma kapsamında yapılan kayıtlar, yasal çerçevede kabul edilir.

4. Yargıtay Kararları ve Uygulama

Yargıtay, ses kayıtlarının delil sayılabilmesi için
- Hukuka aykırı elde edilmemiş olması,
- Kayıt alanın mağdur olması,
- Delil elde etmenin başka yolunun olmaması gibi şartları aramaktadır.

Örneğin, iş yerinde gizlice yapılan kayıtlar veya sosyal ilişkilerdeki özel konuşmaların izinsiz kayda alınması genellikle -istisnaları olmakla birlikte- hukuka aykırı sayılır ve cezalandırılır.

5. Sonuç

Ses kaydı almak, başlı başına bir suç değildir ancak bağlama göre suç teşkil edebilir. Türk Ceza Kanunu, Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay kararlarıyla kişisel haklar, özel hayat ve iletişim özgürlüğünün korunması esas alınır. Delil elde etme amacıyla yapılan kayıtlar istisnai olarak kabul edilse de, her somut olayda değerlendirme yapılmalıdır.

Öneri: Ses kaydı almadan önce durumun hukuki sonuçları konusunda avukattan doğrudan hukuk desteği almak, klasik tabirle "mağdurken suçlu duruma düşmemek" için önem taşımaktadır.