DOLANDIRICILIK SUÇUNDA BANKA HESABINI KULLANDIRMA EYLEMİ: CEZA HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRME

Av. Engin EKİCİ

Günümüzde dijital dolandırıcılık yöntemlerinin artmasıyla birlikte, üçüncü kişilere ait banka hesaplarının dolandırıcılıkta “paravan” olarak kullanılması yaygın hale gelmiştir. Bu bağlamda, hesabını başkalarına kullandıran kişiler de ceza yargılamasında sorumlulukla karşı karşıya kalmaktadır.

1. EYLEMİN TANIMI

Hesap sahibi, kendi adına açılmış banka hesabını başka bir kişiye kullandırmakta ve bu hesaba dolandırıcılık suretiyle elde edilen paralar aktarılmaktadır. Bu paralar daha sonra nakit çekilmekte veya başka hesaplara yönlendirilmektedir.

2. HUKUKİ NİTELENDİRME

Bu durum, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu çerçevesinde birkaç başlıkta değerlendirilebilir:

a)TCK m.157 – Basit Dolandırıcılık

Eğer hesap sahibi, hesabının dolandırıcılıkta kullanılacağını biliyor ve bu amaca kasıtlı şekilde hesabını veriyorsa, dolandırıcılık suçuna müşterek fail veya yardım eden sıfatıyla sorumlu tutulabilir.

b)TCK 158 - Nitelikli Dolandırıcılık

Eylemin, bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenmesi ve maddede sayılan diğer nitelikli hallerin kapsamına girmesi durumunda söz konusu olabilir.

c)TCK m.39 – Yardım Etme

Hesabını para karşılığı, ne için kullanılacağını bilmeden veren kişi, dolandırıcılık suçunun yardımcısı olabilir. Bilinçli taksirle sorumluluğun tartışıldığı örnekler de mevcuttur.

d)TCK m.282 – Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama

Elde edilen paraların aklanmasına katkı sağlandığında bu suç da gündeme gelebilir.

3. YARGITAY GÖRÜŞÜ

Yargıtay 15. Ceza Dairesi'nin içtihadına göre:

“Sanık, hesabını başkalarına vererek bu hesaba üçüncü kişilerin dolandırılması suretiyle para yatırıldığını bilmekte ve maddi menfaat temin etmektedir. Bu durumda, TCK 157 kapsamında dolandırıcılık suçuna yardım eden sıfatıyla sorumluluğu doğar.”

4. SORUMLULUKTAN KURTULMAK MÜMKÜN MÜ?

- Eğer hesap sahibi gerçekten aldatılmış ve hesabının suçta kullanılacağından habersizse, bu durumda cezai sorumluluğu olmayabilir. Ancak bu durumun ispatı kolay değildir ve uzman bir hukukçunun profesyonel desteğinden yararlanılmalıdır.

- Banka yazışmaları, kamera kayıtları, mesajlaşmalar ve para transfer hareketleri delil olarak değerlendirilir.

5. SONUÇ VE UYARILAR

- Kendi banka hesabını başkasına kullandırmak, ceza hukuku bakımından ciddi sorumluluk doğurabilir.

- Hesap sahibinin suça doğrudan katılımı olmasa bile, dolaylı sorumluluk gündeme gelir.

- Özellikle “komisyon karşılığı hesap açtırma” gibi eylemler, suça yardım ve suça iştirak kapsamında değerlendirilir.

- Hiçbir şekilde banka hesabı tanışıklığın olmadığı kişilere açılmamalı ve kullandırılmamalıdır.

- Suça kastla dahil olmama durumunda bile ceza soruşturması, hatta kovuşturmasına (dava) muhatap olunma olasılığı bulunmaktadır.