T.C. D A N I Ş T A Y İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU Esas No : 2023/34 Karar No : 2023/45

Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın, “sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesinin, sözlü sınavın nesnelliği ve yargısal denetimin gerçekleştirilmesini sağlamak için yeterli olduğu, bu prosedürler yerine getirilerek yapılan sözlü sınavların hukuka uygun olarak gerçekleştirilmiş olacağı, bunun dışında adayların verdiği cevapların kayıt altına alınmamasının sözlü sınav işlemini hukuken sakatlamayacağı” doğrultusunda giderilmesine yönelik İdari Dava Daireleri Kurulunun 25/12/2023 tarih ve E:2023/34, K:2023/45 sayılı kararı.

III- SONUÇ : Açıklanan nedenlerle; Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın, sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesinin, sözlü sınavın nesnelliği ve yargısal denetimin gerçekleştirilmesini sağlamak için yeterli olduğu, bu prosedürler yerine getirilerek, yapılan sözlü sınavların hukuka uygun olarak gerçekleştirilmiş olacağı, bunun dışında adayların verdiği cevapların kayıt altına alınmamasının sözlü sınav işlemini hukuken sakatlamayacağı doğrultusunda giderilmesine kesin olarak, 25/12/2023 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY - Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 2. maddesinde belirtilen ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel niteliklerinden olan "hukuk devleti" ilkesi; vatandaşların hukuk güvenliğini sağlayan, idarenin hukuka bağlılığını amaç edinen, buna karşılık kamu gücünün sınırsız, ölçüsüz ve keyfi kullanılmasını önleyen en önemli unsurlardan biridir. Nitekim hukuk devleti ilkesinin yaşama geçirilmesini sağlayacak araçlar arasında Anayasa'nın 8. maddesinde, yürütme yetkisi ve görevinin, Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı ve yerine getirileceği, Anayasa'nın 125. maddesinde de, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu kuralına yer verilmiştir. Hukuk Devleti ilkesi karşısında idarenin yargısal denetim yapılmasını ortadan kaldıracak ya da bu denetimin yapılmasını olanaksız kılacak işlem ve eylemlerde bulunması mümkün değildir. Bu kapsamda yapılacak olan bir sözlü sınavın nesnel olduğundan söz edilebilmesi için kamu hizmetinin önem ve özelliğine göre bütün kriterlerin ne şekilde uygulanacağına ilişkin hususların, kriterlerin ağırlıklarını ve buna göre değerlendirme esaslarını içeren nesnel bir yöntemin düzenlenmesi gerekmektedir. Bu itibarla, sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince hangi notun takdir edildiğinin ve özellikle düşük not takdirinin gerekçesinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesi, gerekirse teknolojik olanaklardan yararlanılarak sınavların sesli ve görüntülü olarak kaydedilmesi, böylece sözlü sınavın nesnel olarak yapılması ve yargısal denetiminin tüm unsurlarıyla gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Nitekim, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesi gereğince iptal davalarında, idari işlemlerin yetki, şekil, sebep, konu ve amaç unsurları yönünden yargısal denetime tabi tutulması zorunlu bulunmaktadır. Dolayısıyla sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin yargısal denetimini sağlayacak altyapının tüm unsurlarıyla oluşturulmasını sağlamak hukuka bağlı idarenin görevidir. Yukarıda da belirtildiği üzere hukuk devleti ilkesinin, idarenin yargısal denetim yapmasını ortadan kaldıracak, olanaksız kılacak ya da güçleştirecek şekilde bir idari işlem tesis etmesine izin vermesi mümkün değildir. 10/07/2013 tarih ve 25164 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliği' nin 14. maddesinde; " (...) Sözlü sınav; 1) İlgilinin atanacağı kadronun gerektirdiği mesleki bilgi 40, 2) Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi 20, 3) Genel kültür 20, 4) Bir konuyu kavrama ve ifade yeteneği 20, 9/10 UYAP Bilişim Sistemindeki bu dokümana http://vatandas.uyap.gov.tr adresinden PfHF/9k - OOziMA+ - aM++WEx - YhyqEY= ile erişebilirsiniz.  Yapılan değerlendirme, sınav kurulu veya adalet komisyonu üyelerinin her biri tarafından ayrı ayrı EK 3-A Aday Değerlendirme Formuna işlenir. Sözlü sınav bitirildikten sonra sınav kurulu veya adalet komisyonu üyelerince yapılan değerlendirme sonuçları EK 3-B Birleştirme Tutanağında gösterilir. İlgilinin sözlü sınavda başarılı sayılabilmesi için yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alması gerekir." düzenlemesine yer verilmiştir. Yönetmelikte yer verilen sözlü sınava ilişkin kriterler çerçevesinde bir bütün olarak yapılan değerlendirme sonucunda adayın başarılı ya da başarısız olduğunun belirlendiği dikkate alındığında; ilgilinin başarısız olarak değerlendirilmesine etki eden hususların ortaya konulması, sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin yargısal denetimin tüm unsurlarıyla gerçekleştirilmesi için ilgilinin girdiği sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesinin yanında adaylara komisyon başkan ve üyelerince verilen notların gerekçesinin de ortaya konulması gereklidir. Aksi halde, sözlü sınavın yargısal denetiminin tüm unsurlarıyla yapılabilmesi mümkün olmayacaktır. Bu itibarla, aykırılığın Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonları tarafından yapılan zabıt katipliği sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesinin yanında adayların verdiği cevapların da kayıt altına alınması gerektiği yönünde giderilmesi gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.

Üye